به نقل از «جام جم آنلاین»

کروموزومY به‌آرامی ناپدید می‌‌شود

تاریخ انتشار: ۱۶ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۵۴۷۲۵

خبر خوب این است که دو شاخه از جوندگان قبلا کروموزوم Y خود را از دست داده‌اند و هنوز منقرض نشده‌اند؛ بنابراین می‌توانند نمونه‌های مطالعاتی خوبی باشند. مقاله جدیدی در مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم نشان می‌دهد که چگونه موش خاردار یک ژن جدید تعیین‌کننده نر را تکامل داده است.

چگونه کروموزوم Y جنسیت انسان را تعیین می‌کند

در انسان، مانند پستانداران دیگر، ماده‌ها دارای دو کروموزوم X و نر‌ها دارای یک X منفرد و یک کروموزوم کوچک به نام Y هستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

البته نام این کروموزوم‌ها هیچ ارتباطی با شکل آن‌ها ندارند.
X نشانگر «ناشناخته» است.
کروموزوم X حاوی حدود ۹۰۰ ژن است که انواع کار‌های غیرمرتبط با جنسیت را انجام می‌دهد، اما Y حاوی تعداد کمی ژن (حدود ۵۵) و مقادیر زیادی دی‌ان‌ای غیرکدکننده است - توالی تکراری ساده در ساختار دی‌ان‌ای که به نظر نمی‌رسد نقش مستقیمی در فعالیت سلول‌ها داشته باشد. اما کروموزوم Y به دلیل این‌که حاوی یک ژن بسیار مهم است که رشد مردانه را در جنین آغاز می‌کند، بسیار مهم است.

ناپدید شدن کروموزوم Y
اکثر پستانداران کروموزوم X و Y مشابه کروموزوم ما دارند. این سیستم به دلیل دوز نابرابر ژن X در مردان و زنان با مشکلاتی همراه است، اما چگونه چنین سیستم عجیب و غریبی تکامل یافت؟ یافته شگفت‌انگیز این است که پلاتیپوس استرالیا کروموزوم‌های جنسی کاملا متفاوتی دارد که بیشتر شبیه کروموزوم‌های پرندگان است.
در پلاتیپوس، جفت XY فقط یک کروموزوم معمولی با دو عضو مساوی است. این نشان می‌دهد که در پستانداران X و Y یک جفت کروموزوم معمولی تا چند نسل پیش بودند.

به نوبه خود، این باید به این معنی باشد که کروموزوم Y تعداد زیادی ژن فعال را طی ۱۶۶ میلیون سالی که انسان و پلاتیپوس به طور جداگانه در حال تکامل بوده‌اند از دست داده است. این از دست دادن حدود پنج ژن در هر میلیون سال است. با این سرعت، ۵۵ژن آخر در ۱۱میلیون سال از بین خواهند رفت. در مورد آن دو گروه از جوندگانی که قبلا کروموزوم Y خود را از دست‌داده‌اند و هنوز زنده هستند، تیم کورویوا کشف کردند که بیشتر ژن‌های Y موش‌های خاردار به کروموزوم‌های دیگر منتقل شده‌اند. این تیم توالی‌هایی را پیدا کردند که در ژنوم نر‌ها وجود داشت، اما در ماده‌ها نبود، سپس آن‌ها را جداسازی کرده و توالی را روی هر موش صحرایی آزمایش کردند. چیزی که آن‌ها کشف کردند یک تفاوت کوچک در نزدیکی ژن جنسی کلیدی SOX ۹ در کروموزوم ۳ موش خاردار بود. یک تکرار کوچک در همه مردان وجود داشت و در هیچ جنس ماده‌ای مشاهده نشد.

ناپدید شدن قریب‌الوقوع - از نظر تکاملی - کروموزوم Y انسان، گمانه‌زنی‌هایی را در مورد آینده ما برانگیخته است. برخی از مارمولک‌ها و مار‌ها فقط گونه‌های ماده هستند و می‌توانند از طریق آنچه به عنوان بکرزایی شناخته می‌شود از ژن‌های خود سلول تخم بسازند، اما این نمی‌تواند در انسان یا سایر پستانداران اتفاق بیفتد، زیرا ما حداقل ۳۰ ژن حیاتی داریم که تنها در صورتی کار می‌کنند که از پدر به دست آمده باشند. این یعنی پایان کروموزوم Y می‌تواند منجر به انقراض نسل بشر شود. یافته جدید از یک احتمال جایگزین پشتیبانی می‌کند؛ این‌که انسان‌ها می‌توانند یک ژن جدید تعیین‌کننده جنسیت را تکامل دهند. با این حال، تکامل یک ژن قطعی جدید با خطراتی همراه است. اگر بیش از یک ژن جدید در نقاط مختلف جهان تکامل یابد چه؟
«جنگ» ژن‌های جنسی می‌تواند منجر به جدایی گونه‌های جدید شود و این دقیقا همان چیزی است که با موش‌های صحرایی و موش‌های خاردار اتفاق افتاده است. بنابراین، اگر کسی ۱۱ میلیون سال بعد از زمین بازدید کند، ممکن است یا هیچ انسانی نبیند یا چندین گونه مختلف انسانی که با سیستم‌های مختلف تعیین جنسیت از هم جدا شده‌اند، پیدا کند.

روزنامه جام جم 

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: کروموزوم نوزادان جنسیت نوزادان کروموزوم ها کروموزوم Y

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۵۴۷۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

گذرهای پرنور ایستگاه‌های فضایی از آسمان ایران- دهه دوم اردیبهشت

خبرگزاری علم و فناوری آنا، مریم فخیمی؛‌ مدار زمین میزبان ایستگاه فضایی بین‌المللی و ایستگاه فضایی تیانگونگ چین است. این ایستگاه‌ها به نوعی آزمایشگاهی در مدار زمین و سکونتگاه موقت بشرند. 

این دو جرم دست‌ساخت بشر را گاهی می‌توان با چشم غیرمسلح (بدون نیاز به تلسکوپ و سایر ابزار رصدی) به مدت چند دقیقه در آسمان مشاهده کرد.

«ایستگاه فضایی بین‌المللی» ایستگاهی فضایی است که با مشارکت بیش از ۱۵ کشور ساخته شده و محل زندگی فضانوردان و میزبان یک آزمایشگاه علمی است. این ایستگاه فضایی در مدار زمین و در ارتفاع ۳۵۰ کیلومتری از سطح زمین در حرکت است؛ سرعت ایستگاه فضایی بین‌المللی در مدار معادل ۲۷٬۷۰۰ کیلومتر بر ساعت است که به این ترتیب روزی ۱۵ بار به دور سیاره زمین گردش می‌کند. ایستگاه فضایی بین‌المللی در مداری نزدیک به دایره و با اوج و حضیض (۴۲۵ و ۳۶۰ کیلومتر) و زاویه ۵۶ درجه از استوای زمین گردش می‌کند.

ایستگاه فضایی مدولار بزرگ چین یا ایستگاه فضایی تیانگونگ (CSS) نیز ایستگاهی فضایی است که در مدار نزدیک زمین بین ۳۴۰ تا ۴۵۰ کیلومتری سطح زمین قرار دارد. ایستگاه فضایی چین تقریباً یک‌پنجم ایستگاه فضایی بین‌المللی است.

در ادامه مروری بر گذرهای پرنور این دو ایستگاه فضایی از آسمان شهرهای مختلف ایران خواهیم داشت. پس آلارم گوشی خود را تنظیم کنید و از تماشای این گذرها لذت ببرید.

 ***

اراک
20 اردیبهشت ساعت 4:30 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ سمت شمال‌غرب وارد آسمان شده، ساعت 4:35 به بیشترین درخشش با قدر منفی 3.1 رسیده و دقایقی بعد در جنوب‌شرق آسمان ناپدید می‌شود.

اصفهان
20 اردیبهشت ساعت 4:30 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ سمت شمال‌غرب وارد آسمان شده، ساعت 4:35 به بیشترین درخشش با قدر منفی 3.1 رسیده و دقایقی بعد در جنوب‌شرق آسمان ناپدید می‌شود.

 

اردبیل
20 اردیبهشت ساعت 4:30 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ سمت شمال‌غرب وارد آسمان شده، ساعت 4:34 به بیشترین درخشش با قدر منفی 3.8 رسیده و دقایقی بعد در جنوب‌شرق آسمان ناپدید می‌شود.

ارومیه
20 اردیبهشت ساعت 4:28 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ سمت شمال‌غرب وارد آسمان شده، ساعت 4:33 به بیشترین درخشش با قدر منفی 3.2 رسیده و دقایقی بعد در جنوب‌شرق آسمان ناپدید می‌شود.

 

اهواز
20 اردیبهشت ساعت 19:32 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ افق جنوب وارد آسمان شده، ساعت 19:37 به بیشترین درخشش با قدر منفی 2.2 رسیده و دقایقی بعد در ‌شرق آسمان ناپدید می‌شود.

ایلام
20 اردیبهشت ساعت 4:30 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ سمت شمال‌غرب وارد آسمان شده، ساعت 4:34 به بیشترین درخشش با قدر منفی 2.2 رسیده و دقایقی بعد در نزدیکی جنوب‌شرق آسمان ناپدید می‌شود.

بابل
19 اردیبهشت ساعت 3:42 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ سمت شمال‌غرب وارد آسمان شده، ساعت 3:47 به بیشترین درخشش با قدر منفی 1.2 رسیده و دقایقی بعد در نزدیکی ‌شرق آسمان ناپدید می‌شود.

بجنورد
19 اردیبهشت ساعت 3:43 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ سمت شمال‌غرب وارد آسمان شده، ساعت 3:48 به بیشترین درخشش با قدر منفی 2.2 رسیده و دقایقی بعد در نزدیکی ‌جنوب‌شرق آسمان ناپدید می‌شود.

بندرعباس

20 اردیبهشت ساعت 19:32 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ نزدیکی جنوب‌شرق وارد آسمان شده، ساعت 19:37 به بیشترین درخشش با قدر منفی 3.7 رسیده و دقایقی بعد درحوالی شمال‌‌شرق آسمان ناپدید می‌شود.

بوشهر
20 اردیبهشت ساعت 19:31 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ نزدیکی جنوب‌ وارد آسمان شده، ساعت 19:37 به بیشترین درخشش با قدر منفی 2.5 رسیده و دقایقی بعد درحوالی ‌‌شرق آسمان ناپدید می‌شود.

بیرجند
20 اردیبهشت ساعت 19:33 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ نزدیکی جنوب‌شرق وارد آسمان شده، ساعت 19:38 به بیشترین درخشش با قدر منفی 3.3 رسیده و لحظاتی بعد درحوالی شمال‌‌شرق آسمان ناپدید می‌شود.

تبریز
20 اردیبهشت ساعت 4:28 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ سمت شمال‌غرب وارد آسمان شده، ساعت 4:33 به بیشترین درخشش با قدر منفی 3.6 رسیده و دقایقی بعد در جنوب‌شرق آسمان ناپدید می‌شود.

تهران
20 اردیبهشت ساعت 4:30 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ سمت شمال‌غرب وارد آسمان شده، ساعت 4:35 به بیشترین درخشش با قدر منفی 3.8 رسیده و دقایقی بعد در جنوب‌شرق آسمان ناپدید می‌شود.

خرم‌آباد
20 اردیبهشت ساعت 4:30 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ سمت شمال‌غرب وارد آسمان شده، ساعت 4:35 به بیشترین درخشش با قدر منفی 2.6 رسیده و دقایقی بعد درحوالی جنوب‌شرق آسمان ناپدید می‌شود.

رشت
20 اردیبهشت ساعت 4:29 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ سمت شمال‌غرب وارد آسمان شده، ساعت 4:34 به بیشترین درخشش با قدر منفی 3.8 رسیده و دقایقی بعد درحوالی جنوب‌شرق آسمان ناپدید می‌شود.

زاهدان
20 اردیبهشت ساعت 19:33 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ نزدیکی جنوب‌شرق وارد آسمان شده، ساعت 19:38 به بیشترین درخشش با قدر منفی 4 رسیده و لحظاتی بعد درحوالی شمال‌‌شرق آسمان ناپدید می‌شود.

زنجان
20 اردیبهشت ساعت 4:29 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ سمت شمال‌غرب وارد آسمان شده، ساعت 4:34 به بیشترین درخشش با قدر منفی 3.6 رسیده و دقایقی بعد درحوالی جنوب‌شرق آسمان ناپدید می‌شود.

ساری
20 اردیبهشت ساعت 19:34 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ افق جنوب ‌وارد آسمان شده، ساعت 19:38 به بیشترین درخشش با قدر منفی 1.9رسیده و لحظاتی بعد در آسمان ناپدید می‌شود.

سمنان
20 اردیبهشت ساعت 19:34 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ افق جنوب ‌وارد آسمان شده، ساعت 19:38 به بیشترین درخشش با قدر منفی 2.1 رسیده و لحظاتی بعد در آسمان ناپدید می‌شود.

سنندج
20 اردیبهشت ساعت 4:29 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ سمت شمال‌غرب وارد آسمان شده، ساعت 4:34 به بیشترین درخشش با قدر منفی 2.9 رسیده و دقایقی بعد درحوالی جنوب‌شرق آسمان ناپدید می‌شود.

شهرکرد
20 اردیبهشت ساعت 19:32 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ افق جنوب ‌وارد آسمان شده، ساعت 19:37 به بیشترین درخشش با قدر منفی 2.1 رسیده و لحظاتی بعد در آسمان ناپدید می‌شود.

شیراز
20 اردیبهشت ساعت 19:32 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ نزدیکی افق جنوب ‌وارد آسمان شده، ساعت 19:37 به بیشترین درخشش با قدر منفی 2.7 رسیده و لحظاتی بعد در آسمان ناپدید می‌شود.

 

قم
20 اردیبهشت ساعت 4:30 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ سمت شمال‌غرب وارد آسمان شده، ساعت 4:35 به بیشترین درخشش با قدر منفی 3.5 رسیده و دقایقی بعد در جنوب‌شرق آسمان ناپدید می‌شود.

قزوین
20 اردیبهشت ساعت 4:29 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ سمت شمال‌غرب وارد آسمان شده، ساعت 4:34 به بیشترین درخشش با قدر منفی 3.7 رسیده و دقایقی بعد در جنوب‌شرق آسمان ناپدید می‌شود.

کرمان
20 اردیبهشت ساعت 19:32 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌نزدیکی افق جنوب‌غرب ‌وارد آسمان شده، ساعت 19:38 به بیشترین درخشش با قدر منفی 3.4 رسیده و لحظاتی بعد در آسمان ناپدید می‌شود.

کرمانشاه
20 اردیبهشت ساعت 4:31 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ سمت شمال‌غرب وارد آسمان شده، ساعت 4:34 به بیشترین درخشش با قدر منفی 2.6 رسیده و دقایقی بعد در جنوب‌شرق آسمان ناپدید می‌شود.

گرگان
20 اردیبهشت ساعت 19:34 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ افق جنوب ‌وارد آسمان شده، ساعت 19:38 به بیشترین درخشش با قدر منفی 2.1 رسیده و لحظاتی بعد در آسمان ناپدید می‌شود.

مشهد
20 اردیبهشت ساعت 19:34 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ افق جنوب-جنوب‌غرب ‌وارد آسمان شده، ساعت 19:39 به بیشترین درخشش با قدر منفی 2.7 رسیده و لحظاتی بعد در آسمان ناپدید می‌شود.

همدان
20 اردیبهشت ساعت 4:29 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ سمت شمال‌غرب وارد آسمان شده، ساعت 4:34 به بیشترین درخشش با قدر منفی 3 رسیده و دقایقی بعد در جنوب‌شرق آسمان ناپدید می‌شود.

یاسوج
20 اردیبهشت ساعت 19:32 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌نزدیکی افق جنوب‌ ‌وارد آسمان شده، ساعت 19:37 به بیشترین درخشش با قدر منفی 2.4 رسیده و لحظاتی بعد در آسمان ناپدید می‌شود.

یزد
20 اردیبهشت ساعت 19:32 ایستگاه فضایی بین‌المللی از‌ افق جنوب‌-جنوب‌غرب ‌وارد آسمان شده، ساعت 19:38 به بیشترین درخشش با قدر منفی 2.7 رسیده و لحظاتی بعد در آسمان ناپدید می‌شود.

 

انتهای پیام/